Oude pijn bij dementie

Dat deed hij vroeger ook

Leestijd: ca. 5 minuten

Oude pijn in een nieuw jasje

Dementie haalt vaak het verleden naar boven. Soms op een mooie manier: een liedje, een geur, een glimlach om iets kleins. Maar soms ook op een rauwe manier. Een zin, een gebaar of een houding kan jou als mantelzorger ineens terugbrengen naar vroeger. Naar iets dat pijn deed, en nu opnieuw wordt aangeraakt.

Herinneringen die ineens opduiken

Herinneringen komen vaak willekeurig naar boven. Een liedje, een geur, een blik – en ineens ben je terug in een ander tijdperk. Je weet nooit wanneer het je overvalt.

Van de week zag ik een pop. Ze leek sprekend op de pop die ik vroeger had. Waarschijnlijk zijn er heel veel van gemaakt, maar voor mij voelde ze precies hetzelfde. Het bracht me terug naar mijn kindertijd: dromen over wat ik later wilde worden, en alles wat ik later zelf zou doen als ik groot was. Mooie herinneringen die warmte geven.

Maar er komen ook andere herinneringen boven. Herinneringen die pijnlijk zijn. Een zware stem. Mensen die vloekten. Dan kan ik zomaar gaan trillen. In zulke momenten adem ik diep uit en probeer ik me het kind voor te stellen dat ik toen was. Ik geef haar de adviezen die ik toen zo graag had willen horen.

Juist daar zit groei: inzien dat ik heb geleerd, ook van de moeilijke dingen. Vaak leer je het meest van de momenten die zwaar of onhandig waren. Als het makkelijk gaat, besef je soms niet eens dat je aan het leren bent.

Het verleden in het heden

Wanneer je naaste iets zegt of doet wat je herkent van vroeger, komt dat vaak harder binnen dan je verwacht. Je bent mantelzorger, maar je bent óók kind, partner, broer of zus. En die oude rol kan ineens weer voelbaar worden.

Misschien dacht je dat je daaroverheen gegroeid was. Maar dementie legt soms een vergrootglas op oude wonden. Het verleden wordt opnieuw gespeeld – alleen in een ander jasje.

Kijken met volwassen ogen

De uitdaging is om niet terug te vallen in het kind dat je toen was, maar te kijken met volwassen ogen. Dat vraagt moed en mildheid tegelijk.

• Erken de pijn. Het mag er zijn, je hoeft het niet weg te duwen.

• Zie de context. Je naaste handelt nu vanuit dementie, niet vanuit bewuste keuze.

• Herken je groei. Jij bent niet meer het kind van toen. Je hebt nieuwe kracht en inzicht opgebouwd.

Door zo te kijken, hoef je het verleden niet te ontkennen – maar laat je het heden niet volledig bepalen door oude pijn.

Voor jou als mantelzorger

Het kan rauw voelen als oud gedrag weer opduikt. Maar juist hier zit ook de kans om mild te worden – naar jezelf én naar je naaste. Je hoeft je oude pijn niet opnieuw te dragen zoals toen. Je mag het zien, erkennen, en er nu anders mee omgaan.

Wat zou jij als volwassene tegen je achtjarige zelf willen zeggen?

Extra verdieping

In coaching hoor ik vaak dat mantelzorgers niet alleen tegen de ziekte strijden, maar ook tegen herinneringen die weer bovenkomen. Het paard laat in zulke momenten zien wat er nú gebeurt: spanning in je lijf, oude emoties die meespelen, maar ook de kracht om het anders te doen.

Door dit bewust te ervaren, ontstaat ruimte om jezelf te erkennen én om in het heden te blijven.

Wil jij ontdekken hoe je met volwassen ogen kunt omgaan met oude pijn die nu terugkomt?
Plan een gratis kennismakingsgesprek via mijn site.

Judith Bouw – Paardencoach
Ruimte om adem te halen, ook als mantelzorger.