Angst van binnenuit

Ik weet nu waarom ik deze maand over angst wil schrijven. Vanmiddag zag ik het op mijn werk.

In de huiskamer werd Mens-erger-je-niet gespeeld. Gelach, gekibbel, mensen die hun draai wel hadden gevonden. En toch… daar zat zij. Een vrouw die stil voor zich uit keek. Ik zag een traan.

Ik vroeg zacht: “Huil je?”
Geen antwoord. Bij dementie kan het even duren voor er een reactie komt. Soms wel een minuut. Ik wachtte. Ik nam haar hand in de mijne. Mijn warmte verwarmde haar hand. Een traan rolde langzaam naar beneden.

Toen zei ze: “Ik ben eenzaam. Ik mis mijn man en mijn kinderen. Ik ben zo moe. Ik wil naar bed. Maar… waar is mijn bed? Heb ik wel een pyjama?”
Nog een traan.

En daar zat ze.
Een volle kamer. Mensen die speelden. Voor de buitenwereld gezellig. Voor haar: leegte.

Angst bij dementie

Dat is de harde werkelijkheid van dementie. Het brein vergeet, maar het gevoel blijft. Je kunt honderd keer zeggen waar haar bed staat, maar even later is ze het opnieuw kwijt. De angst keert steeds terug.

Angst bij dementie is niet altijd logisch. Het gaat niet om het feitelijke antwoord. Het gaat om het gevoel van verloren zijn, van geen houvast meer hebben.

Wat dit betekent voor mantelzorgers

Daarom is het zo belangrijk om je eigen angsten onder ogen te zien. Iedereen draagt ze. Voor de één gaat het om de angst om te verliezen. Voor de ander om niet meer herkend te worden. Soms gaat het om iets heel anders.

Als je je eigen angst erkent, kun je beter zien wat de ander doormaakt. Dan voel je sneller: dit gaat niet over een bed of een pyjama, maar over een dieper gevoel van onveiligheid.

Wat helpt?

We kunnen angst bij dementie niet altijd wegnemen. Maar we kunnen er wel naast gaan zitten. Een hand vasthouden. Er zijn. Soms is dat genoeg.

Jij hoeft het niet alleen te dragen

Als mantelzorger hoef je angst niet weg te maken. Niet bij jezelf, en niet bij de ander. Erkennen is vaak al genoeg. Want in dat erkennen zit verbinding.

Misschien herken jij dit ook. Welke angst zie jij bij jezelf – en welke bij degene voor wie je zorgt?